Het blijft lastig
het verhaal van Iris
Iris Wijnen werkt als projectmedewerker D&I bij provincie Gelderland. Zij is hier de enige werknemer die volledig doof is. Ze ervaart veel steun en begrip van haar werkgever en collega’s. Maar ondanks dat, blijft het voor haar lastig om aansluiting te vinden.
Februari 2023 – Toen Iris in 2021 bij provincie Gelderland kwam werken, werd haar de vraag gesteld wat ze nodig had om de werkomgeving inclusiever te maken. Iris wist direct waar ze zich het minst op haar gemak voelde. “De koffieautomaat. Ik heb daar een bepaalde drempelvrees,” vertelt ze. “Ik durf wel koffie te halen, dat is het probleem niet. Maar het is voor mij vaak een ongemakkelijk moment als er een collega achter me gaat staan. Doofheid is niet zichtbaar, dus vaak praten ze tegen mij en dan reageer ik niet. En achteraf denk ik: o, daar stond iemand.” Al snel kwam dan ook het idee op tafel om een filmpje te maken bij de koffieautomaat. “En dat hebben we gedaan, samen met Miriam Nienhuis, de directeur van het provinciehuis. Om te laten zien: er is een dove collega, maak even oogcontact als je haar ziet en wat wilt zeggen. De video is gedeeld op intranet. Dat de directeur van zo’n grote organisatie bereid was om met mij zo’n filmpje te maken, dat vond ik zo bijzonder!”
De volgende stap was het aanbieden van een cursus gebarentaal aan collega’s. “We zijn nu een jaar verder en ongeveer vijfenzestig collega’s hebben meegedaan. Op die manier kun je de organisatie een klein beetje inclusiever maken.” Er zijn ook collega’s die geen gebarentaal kunnen, maar waarmee Iris wel kan communiceren. “Bijvoorbeeld Aarnoud, de receptionist. Hij maakt oogcontact, zwaait naar me en praat heel duidelijk. Dan voel je je welkom als je binnenkomt.”
Ik wil heel graag meedoen, maar eigenlijk spreek ik gewoon een andere taal.
Toch blijft het voor Iris lastig om echt aansluiting te vinden. Bijvoorbeeld bij een borrel met collega’s. “Ik wil heel graag meedoen,” zegt ze. “Maar eigenlijk spreek ik gewoon een andere taal. Ik vergelijk het wel eens met een congres in het buitenland met bijvoorbeeld allemaal Chinezen. Het congres is in het Engels, dus iedereen kan het volgen. Maar in de pauze praat iedereen Chinees, omdat ze gewoon in hun eigen taal willen praten. Ik moet dan uit mijn comfortzone komen en dat kost energie.”
Een tolk is deels een oplossing, maar ook niet altijd. “Vaak ga ik naar een borrel met een tolk. Dan kan ik meekrijgen wat er om me heen gezegd wordt in de groep,” vertelt Iris. “Maar een tolk ertussen voelt zo afhankelijk. En ik merk ook dat als de tolk er is, ik al snel met de tolk ga kletsen. Dan heb je geen contact met de collega’s. Ik heb ook weleens meegemaakt dat iemand tegen de tolk praatte over mij, alsof ik er niet bij was. Dat hij zei: ‘Kan zij helemaal niks horen?’ Dat was een rare gewaarwording en dat vind ik op zo’n moment ook heel moeilijk. Vroeger kon ik daar boos of verdrietig om worden. Nu kan ik het wel meer naast me neerleggen.”
Je moet voor jezelf de balans vinden en kijken waar je je het lekkerst bij voelt.
Als er een borrel is, kiest Iris er nu vaak voor even haar gezicht te laten zien en dan naar huis te gaan. “Ik vind dat wel jammer, want ik hou juist van feestjes en onder de mensen zijn, maar het is oké. Het kost me gewoon teveel energie. Ik ga dan op een ander moment naar een gebarencafé om daar gezellig te kletsen. Zo moet je voor jezelf de balans vinden en kijken waar je jezelf het lekkerst bij voelt. Ik wil mezelf niet meer forceren. Vroeger was ik er meer mee bezig met wat de ander wel niet zou denken. Nu denk ik: waar voel ik mij prettig bij. Het gaat erom met de golven mee te stromen en ik besef me steeds meer dat ik me er niet meer tegen moet verzetten dat ik een zintuig mis. Maar de ene keer gaat dat makkelijker dan de andere keer.”
Iris vindt het prettig als mensen haar vragen stellen. “Ik heb een collega die zich echt probeert in te leven in mij. Zij stelt mij ook mooie vragen. En dat vind ik heel fijn. Durf maar te vragen! Gewoon uitwisselen van gedachten en de visie van een ander bekijken. Vragen: hoe is het nou om doof of blind te zijn, of om een herseninfarct te hebben gehad? Dan krijg je mooie gesprekken.”
Iris wil mensen er meer bewust van maken hoe het is als je niet kunt horen. “Kijk eens naar het journaal zonder geluid. Doe een dag oordoppen in. Mensen mogen best wat nieuwsgieriger zijn. Ze zitten vaak op hun eigen eilandje. En dat is ook logisch, de samenleving is altijd zo geweest. Nu gaan we er meer naartoe dat het allemaal mee moet gaan in de samenleving. Die omschakeling gaat langzaam, het heeft tijd nodig.” Lachend voegt ze eraan toe: “En ik ben niet geduldig.”
“Bij Gelderland zit ik wel echt op mijn plek,” sluit Iris af. “Als ik zie wat ik hier allemaal heb mogen doen. Bijvoorbeeld het filmpje opnemen, de cursus gebarentaal aanbieden, workshops geven. Het mag allemaal en dat is heel fijn.”
Meer verhalen
Wat is jouw verhaal?
Regelmatig horen we bij A&O Provincies bijzondere verhalen van medewerkers. Bijvoorbeeld ervaringsverhalen over hoe een bepaalde stap of keus heeft geleid tot een verandering van koers waardoor iemand is gekomen tot waar hij/zij/hun nu is. Of verhalen over wat iemand nodig heeft om mee te kunnen draaien of waar iemand werkplezier uit haalt.
Deze verhalen inspireren enorm! Daarom zijn we op zoek naar medewerkers binnen de provinciale sector die hun verhaal willen vertellen. Dus wil jij ook andere medewerkers inspireren met jouw verhaal? Laat het ons weten!
