Open over mantelzorg
het verhaal van Roelie
Roelie van Guldener, mantelzorgcoördinator bij de provincie Drenthe en zelf mantelzorger, heeft in 2021 het boek ‘In 10 stappen samen werken aan mantelzorg’ uitgebracht. A&O sprak met haar over haar eigen ervaringen en wat ze graag wil meegeven aan leidinggevenden, werkgevers en mantelzorgers als het gaat om de combinatie werk en mantelzorg.
December 2021 – Roelie van Guldener is al van kinds af aan mantelzorger. Haar moeder was altijd ziekelijk, dus zij deed allemaal klusjes in huis. Maar het woord ‘mantelzorg’ bestond toen nog niet. Inmiddels is ze zelf moeder van twee volwassen zoons en is ze mantelzorger voor beide, en ook voor haar man én haar zus. “Ik deed en doe het allemaal uit liefde,” vertelt Roelie. “En daardoor zag ik mezelf niet echt als mantelzorger, het is gewoon zo vanzelfsprekend wat je doet. En dat geldt voor de meeste mensen die mantelzorger zijn. Het probleem is als het steeds een beetje verder gaat. Je doet een paar jaar relatief kleine dingen en dan elke keer een beetje meer. En voor je het weet, is het veel meer dan dat je normaal gesproken zou doen. En dan ben je toch echt mantelzorger. Met alle mentale druk die daar bij komt. Dat moet niet onderschat worden.”
Bij Roelie leidde dit uiteindelijk tot een burn-out. “Dat was in 2009 en ik werkte als deelprojectleider bij de provincie Drenthe,” zegt ze. “Mijn man zat in revalidatie. Mijn zoon zat in een verlate puberteit en hij kwam in een crisis terecht, omdat hij zich tegen alles en iedereen ging afzetten. En ik dacht dat ik dat allemaal wel alleen kon, ik zag het als een privékwestie waar ze op mijn werk niets mee te maken hadden. Maar het is natuurlijk niet zo dat je twee verschillende personen bent. Ik ben toen naar huis gestuurd door mijn teamleider die zei dat ik zo niet meer kon functioneren. Ik was totaal overprikkeld.”
Ik kreeg weer lucht en dat gevoel gunde ik een ander ook.
Toen ze na zeven maanden in de re-integratie kwam, wist Roelie dat ze hier iets mee moest doen, omdat het anders weer fout zou gaan. “Toen ben ik begonnen bij mijn leidinggevende te benoemen wat er aan de hand was en hebben we maatwerkafspraken gemaakt. Daardoor had ik eindelijk het gevoel dat ik het kon behappen. Ik kreeg weer lucht. En dat gevoel gunde ik een ander ook.” Roelie zat bij de provincie Drenthe in een groep van mantelzorgers en toen in 2018 de mantelzorgcoördinator ermee stopte, heeft zij – naast haar werk als locatiemanager – het stokje van haar overgenomen. “En ik heb toen ook met mijn eigen bedrijf een herstart gemaakt. Daar is het eerste zaadje geplant voor mijn missie om mantelzorg meer bespreekbaar te maken binnen een organisatie.”
Want dat is waar het mee begint volgens Roelie, dat het geen taboe meer is. “En daar is kennis voor nodig, zodat werkgevers op het moment dat ze weten dat er mantelzorgers zijn, op de hoogte zijn van de mogelijkheden. Met hele kleine stapjes, als bespreekbaar maken en maatwerkafspraken maken – soms alleen maar iets eerder weg of tussendoor even naar de dokter met iemand – kun je al heel veel bereiken. Het is een kleine investering voor een werkgever waar hij best wel wat voor terugkrijgt. Want zo’n mantelzorger denkt ‘mijn werkgever geeft me die ruimte, daar doe ik ook wat voor terug’.”
En bovendien blijven mensen zo ook op de been. Doordat mantelzorgers doormodderen en vaak hun verlofdagen inleveren om te zorgen, hebben ze tegen de tijd dat ze zelf overbelast raken, geen verlofdagen meer voor zichzelf. Roelie: “Dat is ook echt iets waar ik voor pleit: kijk hoe je het anders kunt oplossen, want die verlofdagen moet je echt voor jezelf gebruiken. En er zijn wel zorgverlofdagen, maar daar zitten vaak financiële consequenties aan. Dus het is goed als je hiervan op de hoogte bent en als werkgever en werknemer hier openlijk over kunt praten.”
Roelie heeft dingen zelf moeten uitvinden. “Dat heeft veel tijd en energie gekost, maar ook verdriet, omdat je heel vaak tegen dichte deuren aanloopt. En dat is zo zonde, want je hebt al zo weinig energie, zeker op de toppen van je mantelzorgtaken. Dan zit je niet te wachten op alle dingen die erbij komen. Dat is ruis en je wilt je focussen en staande blijven. En eigenlijk ook nog zo goed mogelijk functioneren op je werk. Het zou zo fijn zijn als je hier niet al je tijd in hoeft te steken.”
Om werkgevers en daarmee ook mantelzorgers op weg te helpen, heeft Roelie het boek ‘In 10 stappen samen werken aan mantelzorg’ geschreven. “Er is best veel informatie te vinden voor werkgevers, maar alles is online en versnipperd, nergens is iets compacts,” vertelt Roelie. “En werkgevers gaan echt niet een halve dag zitten om informatie te zoeken. Dus ik dacht: eigenlijk moet er een makkelijk te implementeren document liggen, waarvan ze kunnen zeggen ‘dat pakken we erbij en daar gaan we het mee doen’.” Vanuit die gedachte is Roelie gaan schrijven en is er een overzichtelijk en laagdrempelig boek ontstaan.
Het boek beschrijft tien stappen, van ‘herken de mantelzorg’ tot ‘een mantelzorgvriendelijk beleid’. En alles er tussenin. Het is een geheel, maar kan ook gebruikt worden als naslagwerk. “Het is geschreven voor werkgevers en HR en vooral voor de teamleiders, omdat zij degenen zijn die direct leiding geven en mantelzorgers in hun team kunnen hebben,” zegt Roelie. “Maar ook een mantelzorger kan het boek lezen. Want alles wat een teamleider zou moeten weten, geldt natuurlijk ook voor een mantelzorger. En het is ook de verantwoordelijkheid van de mantelzorger om het zelf aan het licht te brengen, om het zelf te benoemen en te vragen om maatwerkafspraken. Dat kun je niet alleen bij de werkgever leggen. Maar als de werkgever op de hoogte is en de cultuur meer open is, dan voelt dat veiliger.”
Wat Roelie met haar inzet voor mantelzorg wil bereiken is dat mantelzorgers sneller aan de bel durven trekken bij hun werkgever, dat de cultuur wat zachter wordt. De provincie Drenthe is daarin een voorloper en heeft inmiddels een certificaat mantelzorgvriendelijk werkgever. “Mijn wens is dat bij steeds meer organisaties werk en mantelzorg naast elkaar kunnen bestaan,” zegt Roelie. “En dat een mantelzorger er gewoon trots op is dat hij of zij die dingen kan combineren. En dat de werkgever, zoals een provincie, er trots op is dat hij mantelzorgers in dienst heeft. Want die hebben competenties die niet altijd in hun rol of functie terugkomen, maar wel in hun menszijn. Het is mooi als het gewaardeerd wordt en dat een werkgever denkt ‘goh, ik heb een paar mantelzorgers in dienst, dat is een plus op hun cv, die willen we houden’.”
Verder hoopt Roelie dat ze een inspiratiebron voor anderen kan zijn. “Ik heb van de nood een deugd gemaakt. Dit is mijn passie, hier ligt mijn hart. Ik wil een verschil maken. Al zeggen mensen alleen al: ‘Wat is het inspirerend dat je doorzet. Dat je het vertrouwen hebt dat er na die donkere tunnel ook licht is.’ Als dat iets is wat ik mensen kan geven, dan vind ik dat al mooi.”
Meer verhalen
Wat is jouw verhaal?
Regelmatig horen we bij A&O Provincies bijzondere verhalen van medewerkers. Bijvoorbeeld ervaringsverhalen over hoe een bepaalde stap of keus heeft geleid tot een verandering van koers waardoor iemand is gekomen tot waar hij/zij/hun nu is. Of verhalen over wat iemand nodig heeft om mee te kunnen draaien of waar iemand werkplezier uit haalt.
Deze verhalen inspireren enorm! Daarom zijn we op zoek naar medewerkers binnen de provinciale sector die hun verhaal willen vertellen. Dus wil jij ook andere medewerkers inspireren met jouw verhaal? Laat het ons weten!
